Op 28 oktober en 4 november 2021 organiseerden SBR en XBRL Nederland een webinar over waarde halen uit gestructureerde data. Tijdens de webinars zijn er praktijkvoorbeelden gedeeld voor het verwerken van XBRL-data en welke waarde dat heeft opgeleverd. 

SBR en XBRL zijn klaar voor de volgende stap. Veel organisaties hebben het uitvragen, dan wel hetontvangen, van betrouwbare en gestructureerde data binnen hun eigen organisatie al stevig verankerd.Toch is er nog veel onontgonnen terrein. Tijdens de webinars hebben we organisaties binnen en buiten SBR die werken met XBRL samengebracht. Hieronder volgt een korte samenvatting van de presentaties en de paneldiscussie.

Internationale trends XBRL
John Turner, CEO, XBRL International
John Turner benoemde tijdens de webinar een drietal trends voor XBRL. Allereerst de toenemende vraag naar hoogwaardige analyses op de verzamelde data. Ten tweede het verzamelen van gedetailleerde data zonder dat dit de administratieve lasten doet stijgen. Als laatste is er veel beweging rondom de digitale uitvraag van gestandaardiseerde duurzaamheidsrapportages.

Vlotte informatieproducten met 'off the shelf' software
Andre Rietveld, Domein Architect, DUO
DUO ontvangt bestuursverslagen van onderwijsinstellingen in XBRL en verwerkt en verrijkt deze tot informatieproducten voor o.a. de Inspectie voor het Onderwijs en het Ministerie van Onderwijs Cultuuren Wetenschap. DUO streeft naar een machine-to-machine proces, dus zonder menselijke interventie.Door de keuze voor open standaarden kan DUO gebruik maken van bestaande software om de ontvangen data te verwerken. Vervolgens is deze data direct beschikbaar, via een database, voor de Inspectie van het Onderwijs. Daarnaast wordt de data openbaar beschikbaar gesteld via Open Data en OCWincijfers.nl. De volgende stap voor DUO is het toevoegen van assurance aan het proces; dat een accountant het rapport digitaal kan ondertekenen.

Presentatie DUB en XBRL (PDF)

Data delen met verschillende doelgroepen op Europese schaal
Paul Hulst, ICT Architect, DNB
De Nederlandsche Bank (DNB) heeft diverse taken, waaronder toezicht op de financiële sector encentrale bank. Voor het uitvoeren van die taken heeft DNB veel data nodig. Zo ontvangt DNB ieder kwartaal zo’n 9000 rapportages in XBRL-formaat, die met elkaar ongeveer 90 miljoen feiten bevatten. Die feiten moeten uit de rapportages worden gehaald en verrijkt met informatie uit de taxonomie en andere systemen om ze geschikt te maken voor gebruik. Deze functionaliteit is generiek en gebruikersgericht opgezet en kan door alle onderdelen van DNB worden gebruikt zonder over diepgaande XBRL-kennis te moeten beschikken.

Presentatie DNB en XBRL (PDF)

Kwalitatiever werken door verwerking vastgoeddata
Jos Jonkers, Director Business Development, ING Real Estate Finance
ING heeft als doel om de duur van het kredietaanvraagproces te verkorten van 30 naar 5 dagen. Dit doel kan alleen behaald worden door het verbeteren van het data uitwisselingsproces. Op het moment worden 20 dagen, dus een groot deel van de klantreis besteed aan het verzamelen en uitwisselen van de benodigde gegevens. Een “Bank 3.0” moet een directe data connectie met (de systemen van) haar klanten hebben.Door gebruik te maken van standaarden kan de data gestructureerd worden uitgewisseld zonder menselijke handelingen. Met SBR kan ING veel meer en hoogwaardiger data uitvragen, waardoor hun risicomodellen beter gevoed worden en ze minder kapitaal hoeven aan te houden van detoezichthouder. Leerpunten van Jos zijn: 

• Uitzonderingen blijven bestaan, focus op wat je kunt standaardiseren.
    
• Vervang ‘trage’ data door direct beschikbare data om de klant sneller ‘voorlopig’ uitsluitsel te geven.

Presentatie ING Real Estate Finance en XBRL (PDF)

Paneldiscussie
Paul Hulst, ICT Architect, DNB
Frans Hietbrink, Adviseur eOverheid/SBR, Belastingdienst
Sander Middendorp, CEO, SBR Nexus
Welke data wil je precies uitvragen? En wat wil je er daarna mee (kunnen) doen? Deze vragen moet je scherp hebben bij het ontwerpen van je uitvraag- én verwerkingsproces. Tegelijkertijd kun je dan duidelijkje doelstellingen communiceren en keuzes verantwoorden aan verschillende afdelingen en ketenpartners. Met name je ketenpartners zijn van belang, een implementatie van XBRL is namelijk niet niks, zo stelde Sander Middendorp.

Paul Hulst vertelde vanuit DNB, waar men heeft geleerd te “denken vanuit datapunten in plaats van formulieren”. Dit zorgt ervoor dat de juiste informatie op één manier wordt uitgevraagd en gebruikt. Wat organisaties vervolgens met de uitgevraagde data(punten) doen kan sterk verschillen. Frans Hietbrink benoemde dat sommige organisaties (Belastingdienst, banken en CBS) uitgevraagde data combineren
met tal van andere bronnen. Terwijl anderen (jaarrekeningen bij KVK) de data 1-op-1 beschikbaar stellen. Als je data combineert`, werk je vaak met verschillende structuren/formaten en je zult deze moeten converteren. 

Wat leidt tot een conclusie: XBRL is een uitwisselingsformaat, iets wat ervoor zorgt dat het bericht goed wordt opgesteld, ontvangen en gevalideerd. Het is bijvoorbeeld niet bedoeld of geschikt om direct analyses op los te laten. Alle organisaties vertegenwoordigd in het panel converteren daarom hun XBRL berichten om de data daaruit bruikbaar te maken. Belangrijke leerpunten voor het inrichten van dit
proces:

• Sluit aan op internationale standaarden; deze zijn toekomstbestendig en zorgen ervoor dat je makkelijk reeds bestaande software kunt gebruiken.
    
• Zorg dat governance en processen duidelijk en transparant (voor de eigen organisatie en voor derden) zijn, wie heeft toegang tot de data en wat mag diegene ermee doen?
   
• Zorg dat het hele verwerkingsproces transparant is (data lineage). Zo kun je altijd herleiden wat er op welk moment met de data gebeurt. 

Aanvullend

12 november 2021, Gerard Bottemanne, Onderzoeksbureau GBNED.

Op basis van bovenstaande informatie en het webinar op 28 oktober 2021 dat ik zelf heb bijgewoond worden de volgende aandachtspunten genoemd:

• XBRL wordt nadrukkelijk genoemd als standaard voor duurzaamheidsrapportages. 
  Maar ondertussen wordt nog volop gediscusseerd over wat precies uitgevraagd en gerapporteerd gaat worden op het gebied van duurzaamheid. Is het niet beter eerst af te wachten wat er precies uitgevraagd en gerapporteerd gaat worden en welke administratiesystemen daarbij betrokken zijn, voordat de conclusie wordt getrokken dat XBRL het juiste formaat is om betreffende informatie vast te leggen?
    
• Bij de voorloper van SBR, het Nederlands Taxonomiie Project (NTP), lag de nadruk op lastenvermindering voor het MKB. Bij de presentaties is dat niet aan bod gekomen. Dat leert dat het huidige SBR project de focus heeft verschoven van het MKB naar grote uitvragende organisaties.
  
  
• Er wordt genoemd dat XBRL niet bedoeld of geschikt is om direct analyses op los te laten. Dat is een eerlijke en duidelijke conclusie. Het aanleveren van gegevens in XBRL blijkt erg complex in de praktijk en voor analyses is XBRL niet bedoeld. Punten die meegewogen moeten worden bij de keuze om XBRL in de toekomst wel of niet in te zetten en het bestaande gebruik wellicht te hierzien.
  
  In Nederland lijkt het SBR programma XBRL als doel te zien en niet als middel. Een voorbeeld van dit laatste is de RGS taxonomie. Louter bedoeld om inzicht te geven in de relatie tussen SBR rapportages en de koppeling met RGS-elementen. Oftewel een koppeltabel om analyses op los te kunnen laten. Wat is dat de toegevoegde waarde van een complexe techniek als XBRL? 
  
  Ook bij recent uitgevoerde SBR experimenten lag de nadruk op het gebruik van XBRL.

Bovenstaande zijn nogmaals aandachtspunten. Met een tweetal dringend adviezen, te weten:

1. Het advies aan BZK (als opdrachtgever) en het SBR programma (als uitvoerende organisatie) om niet de techniek, maar de gebruiker, c.q. het gebruik, voorop te stellen bij standaardisatie. Want over een ding is iedereen het eens "standaardisatie" in dit tijdperk van (big)data leidt tot efficiëncy. 
   
   
2. Het advies aan BZK (als opdrachtgever) en het SBR programma (als uitvoerende organisatie) om na te gaan hoe efficiënt het aanleveren van informatie in XBRL loopt aan uitvragende organisaties als BZK zelf (voor Woningcorporaties) en DUO (voor onderwijsinstellingen). Is dat een prcoces dat automatisch verloopt volgens het principe van "record to report". Of worden in de aanleverketen handmatig gegevens overgenomen en is er dus sprake van extra handelingen en meer kans op fouten.
   
   Interessant is dan te meten in hoeverre daadwerkelijk sprake is van lastenvermindering door de inzet van XBRL en waar deze lastenvermindering dan precies zit. Ook de kosten van het SBR programma zelf spelen daarbij een rol.