Auteursrecht
Het auteursrecht geeft de maker van een werk een tijdelijk monopolie op de exploitatie daarvan. Het moet gaan om een werk van wetenschap, letterkunde of kunst in de zin van de Auteurswet (Aw). In 1994 heeft de wetgever, ter voldoening aan de Europese richtlijn betreffende de bescherming van computerprogramma’s, een categorie toegevoegd; computerprogramma’s (sub 12°). Het artikel beschermt echter alleen de concrete uitdrukkingsvorm van het computerprogramma (en niet de ideeën en beginselen die aan de software ten grondslag liggen). Een derde mag software ontwikkelen die dezelfde functie verricht als auteursrechtelijk beschermde software, mits de beide computerprogramma’s niet dezelfde broncode hebben. Toevallige gelijkenis is niet inbreuk-makend (bij dezelfde broncode is hier geen sprake van). Software wordt dus door auteursrecht beschermd, maar die bescherming houdt niet veel meer in dan bescherming tegen het één op één kopiëren. Ook ontstaat het auteursrecht als het ware vanzelf: een registratie of aanvrage is geen vereiste voor het doen ontstaan van auteursrechtelijke bescherming.

Werkgeversauteursrecht
Het komt niet zelden voor dat een werk in dienstverband wordt gemaakt. De vraag hierbij is of het auteursrecht in dat geval toekomt aan de werknemer die de creatieve prestatie verricht heeft, of aan zijn werkgever. Het auteursrecht heeft voor deze situatie de figuur van het fictieve makerschap in het leven geroepen. Dat wil zeggen dat de werkgever wordt geacht rechthebbende te zijn vanaf het moment dat het werk is ontstaan (artikel 7 Aw). Het is dus niet nodig dat de werknemers daadwerkelijk het auteursrecht overdragen aan de werkgever. 

Samenwerkingsverbanden bij de ontwikkeling van software
In de ICT-sector komt het veel voor dat door meerdere partijen in een samenwerkingsverband software wordt ontwikkeld. De samenwerking kan op meerdere manieren gestalte hebben gekregen. Partijen kunnen gelijkwaardige werkzaamheden verrichten, maar zij kunnen dat ook doen vanuit een verhouding waarin de één opdrachtgever is en de ander opdrachtnemer. In de praktijk is gebleken dat een samenwerkingsverband vaak leidt tot onduidelijkheden rond het bezit van het auteursrecht dat rust op de software. Op grond van de Auteurswet worden aan de partijen bij de samenwerking niet altijd dezelfde rechten toegekend. Dit is de afhankelijk van de aard van de samenwerking. Wanneer de samenwerking tot tevredenheid verloopt, is er vaak niets aan de hand. Op het moment dat bijvoorbeeld onenigheid ontstaat, is het echter mogelijk dat een partij met lege handen komt te staan.  

Minimumrechten van de gebruiker
Artikel 45j Aw staat de rechtmatige gebruiker toe een computerprogramma te verveelvoudigen indien en voor zover dit noodzakelijk is voor het beoogd gebruik van het programma. De maker is niet verplicht de broncode en technische documentatie van het computerprogramma ter beschikking van de verkrijger te stellen. Artikel 45k Aw staat de gebruiker toe een reservekopie van het computerprogramma te maken voor zover dit noodzakelijk is voor het beoogde gebruik. De omstandigheden van het geval bepalen de omvang van dit recht. Het artikel geeft bijvoorbeeld geen limiet voor het aantal kopieën dat gemaakt mag worden.

Kun je een klantwebsite offline halen op basis van je auteursrecht?
Een websitebouwer kan niet zomaar op basis van zijn auteursrecht de website van een niet-betalende klant afsluiten. Daarvoor is een contractuele basis nodig. De rechter acht het naar analogie met het eigendomsvoorbehoud (artikel 3:92 van het Burgerlijk Wetboek) nodig dat daarvoor een afspraak in de overeenkomst moet worden gemaakt.

Softwareoctrooien
Naast de auteursrechtelijke bescherming bestaat echter ook de behoefte aan octrooirechtelijke bescherming van computerprogramma’s. Dergelijke bescherming sluit volgens voorstanders vaak beter aan op het technische karakter van software en bevordert volgens hen de innovatie in de branche. Het is daarom in een aantal gevallen mogelijk om via het octrooirecht bescherming van software te krijgen. In Nederland wordt de belangrijkste regelgeving omtrent octrooien gevormd door de Rijksoctrooiwet 1995 (ROW) en het Verdrag inzake de verlening van Europese octrooien (Europees Octrooiverdrag, EOV). De ROW bevat de regels voor het aanvragen en verlenen van nationale octrooien. De inhoud van de wet komt grotendeels overeen met die van het EOV. Het EOV regelt, zoals de naam van het verdrag reeds doet vermoeden, de octrooirechtelijke bescherming van uitvindingen die in meerdere Europese landen.

Auteursrecht versus octrooirecht

Meer informatie
De IT-Jurist heeft bovenstaande en andere gerelateerde zaken uitgewerkt in het complete rapport "Bescherming van software door Auteursrecht en Octrooirecht" met de volgende inhoudsopgave:

1. Inleiding
2. Introductie Intellectueel Eigendom
2.1 Inleiding
2.2 Onderverdeling intellectueel Eigendom
       2.2.1 Intellectuele Eigendom en Industriële Eigendom
       2.2.2 Octrooirecht
       2.2.3 Tekeningen- en Modellenrecht
       2.2.4 Merkenrecht
       2.2.5 Handelsnaamrecht
       2.2.6 Databankenrecht
       2.2.7 Topografierecht
       2.2.8 Auteursrecht
       2.2.9 Overige rechten
2.3 Vermogensrechtelijke aspecten van intellectuele eigendomsrechten
3. Auteursrechtelijke bescherming op software
3.1 Inleiding
3.2 Auteursrechthebbende
       3.2.1 Verzamelwerken
       3.2.2 Ontwerp, leiding en toezicht
       3.2.3 Werkgeversauteursrecht
       3.2.4 Werken afkomstig van een rechtspersoon
       3.2.5 Anoniem of onder een pseudoniem vervaardigde werken
       3.2.6 Samenwerkingsverbanden bij de ontwikkeling van software
3.3 Exclusieve rechten en uitzonderingen
3.4 Minimumrechten van de gebruiker
3.5 Casus
      3.5.1 Onderhoud en doorontwikkeling van software
      3.5.2 Kun je een klantwebsite offline halen op basis van je auteursrecht?
      3.5.3 Samen software maken: wie heeft het auteursrecht?
4. Softwareoctrooien
4.1 Inleiding
4.2 Wetgeving
4.3 Gevolgen octrooirechtelijke bescherming
5. Auteursrecht versus octrooirecht
6. Over de auteur  

Gratis opvragen complete rapport
Gratis opvragen complete, 20 pagina's tellend, rapport "Bescherming van software door Auteursrecht en Octrooirecht", geschreven door De IT-Jurist.