XBRL > XBRL: de werkelijkheid

Onderzoeksbureau GBNED, Coevorden, 26 januari 2007

Beloofde administratieve lastenvermindering: GEEN IB-winstaangifte in XBRL vanuit boekhoudpakket mogelijk

Begin januari hebben wij een onderbouwing gegeven van het feit dat de invoering van XBRL nog niet bijdraagt tot de beloofde administratieve lastenvermindering die is beloofd door het kabinet Balkenende. We hebben toen gemeld dat begin december 2006 de overheid (KvK, CBS en Belastingdienst) een mailing naar ruim 450.000 ondernemers heeft gestuurd om hun te wijzen op de voordelen van XBRL. 

"Hiermee wordt het voor u mogelijk om, als het ware met één druk op de knop, automatisch de gegevens uit uw administratie te halen die de overheid van u vraagt. Dat verhoogt de efficiency én verlaagt de kosten". 

"Een aantal grote leveranciers van boekhoudpakketten heeft laten weten dat de taalaanpassing naar XBRL onder bestaande licentieovereenkomsten zal worden gerealiseerd zonder extra kosten in rekening te brengen. Als u wilt weten of uw boekhoudpakket geschikt is voor het lezen van XBRL neem dan contact op met uw intermediair (red: lees administratie- of accountantskantoor en fiscalisten) of softwareleverancier".

Twee mooie zinnen uit deze campagnefolder van de overheid.

Wij hebben de proef op de som genomen en aan ruim 20 leveranciers van boekhoudsoftware enkele vragen voorgelegd als het gaat om de implementatie van XBRL. We kregen van 14 leveranciers van boekhoudsoftware een reactie die we hebben verwerkt in onderstaande tabel.
 
Vraag JA Nee Anders / toelichting
Kan vanuit jullie boekhoudpakket een elektronische jaarrekening voor de KvK in XBRL aangemaakt worden?  1  10  3 (via toepassing derde)
Kan de in XBRL aangemaakte jaarrekening elektronisch verzonden worden aan de Kamer van Koophandel (via het OTP)?  1     11  2 (via toepassing derde)
Bent u ervan op de hoogte dat al vanaf 2006 een jaarrekening in PDF formaat elektronisch aangeleverd kan worden bij de Kamer van koophandel via een technische voorziening die de KvK beschikbaar heeft voor softwareleveranciers om in te bouwen?  8  6   -
Kan vanuit jullie boekhoudpakket een elektronische jaarrekening voor de KvK in PDF aangemaakt worden?  4  10  -
Kan vanuit jullie boekhoudpakket de jaarrekening voor de KvK in PDF elektronisch verzonden worden aan de KvK?  2  12  -
Kan vanuit jullie boekhoudpakket een elektronische IB-winst aangifte in XBRL voor de Belastingdienst aangemaakt worden?  1 (deels)  13  -
Kan de in XBRL aangemaakte IB-winstaangifte elektronisch verzonden worden aan de Belastingdienst (via het OTP)?  -     14  -
Kan vanuit jullie pakket de financiele CBS statistieken aangemaakt worden in XBRL?  2  12  -
Kan vanuit jullie pakket de XBRL statistieken elektronisch verzonden aan het CBS (via het OTP)?  2  12  -
Is vanuit jullie boekhoudpakket uitwisseling met rapportagesoftware aanwezig?   14  -  -
Is vanuit jullie boekhoudpakket uitwisseling met fiscale aangifte software aanwezig? (zoja welke)  7  7  
Bent u ervan op de hoogte dat de aangifte OB en ICL vanaf 1-1-2008 door de Belastingdienst in XBRL geaccepteerd worden via de Overheidstransactiepoort (dat is dus niet via BAPI)?  9  5  
Bent u ervan op de hoogte tot wanneer aangifte OB en ICL via Bapi mogelijk blijft?  5  9 Bij degenen die JA als antwoord gaven is zowel 2010 als 2012 genoemd.

Natuurlijk beseffen wij ons dat 14 reacties van leveranciers van boekhoudsoftware te weinig is om te spreken van een uitgebreid of volledig onderzoek.
Toch kunnen we voorzichtig wel enkele conclusies trekken:

  1. Vanuit GEEN enkel boekhoudpakket kan een elektronische IB-winstaangifte in XBRL ingediend worden bij de Belastingdienst.
  2. XBRL lijkt het elektronisch aanleveren van een jaarrekening in PDF aan de Kamer van Koophandel te hinderen.
  3. Het elektronisch aanleveren van gegevens aan de KvK en het CBS in XBRL is slechts zeer beperkt mogelijk.
  4. Communicatie vanuit de overheid over de overgang van BAPI (de huidige voorziening van de Belastingdienst om elektronische aangiftes IB, OB en LB aan te leveren) naar XBRL lijkt verre van optimaal.
Een, ons niet verrassende, conclusie is dat leveranciers van boekhoudsoftware unaniem melden dat zij al een uitwisseling kennen naar bestaande rapportagesoftware. Je kunt je daarbij afvragen waarom nu een heel XBRL circus is opgetuigd? Hierna zal blijken dat vanuit deze rapportagesoftware elektronische aangifte aan de KvK mogelijk is in PDF formaat.

Aan leveranciers van loon- en salarissoftware hebben wij eveneens gevraagd in hoeverre zij op de hoogte zijn van XBRL ontwikkelingen en de overgang van BAPI naar XBRL? Over het algemeen heeft men wel gehoord van XBRL, maar hebben de meeste leveranciers geen idee wanneer de overgang van BAPI naar XBRL een feit moet zijn.

Leveranciers van rapportagesoftware lijken over het algemeen het elektronisch aanleveren van de jaarrekening aan de KvK geïmplementeerd te hebben, zowel in PDF als in XBRL formaat. Het aanleveren van een IB-winstaangifte in XBRL (aan de Belastingdienst) of een financiële statistiek in XBRL (aan het CBS) is (nog) niet mogelijk vanuit rapportagesoftware. In alle gevallen is weer wel uitwisseling mogelijk met fiscale aangiftesoftware.

Wat betreft fiscale aangiftesoftware (we concentreren ons dan even op IB-winst) kunnen lang niet alle leveranciers een aangifte in XBRL aanmaken en verzenden (via de Overheidstransactiepoort - OTP) aan de Belastingdienst. Wij betwijfelen zelfs of er in 2007 wel aangiftes verzonden gaan worden aan de Belastingdienst in XBRL formaat via de OTP.

Uit bovenstaande informatie kunt u het volgende afleiden:
Alle boekhoudpakketten kunnen informatie aanleveren aan rapportagesoftware en in de helft van de gevallen direct aan fiscale aangiftesoftware voor de IB-Winstaangifte. (We veronderstellen dat dit ook mogelijk is voor de VPB-aangifte).
Met rapportagesoftware kan uitwisseling plaatsvinden met fiscale aangiftesoftware voor de IB-Winstaangifte. (We veronderstellen dat dit ook mogelijk is voor de VPB-aangifte).

De uitwisseling van financiële gegevens in de keten "boekhouding - rapportage - winstaangifte" lijkt door de markt dus zelf al ingevuld en geregeld. Veelal zal een te deponeren jaarrekening of winstaangifte opgesteld worden door een accountant of belastingadviseur. Deze beroepsgroep is over het algemeen best goed geautomatiseerd met rapportage- en/of fiscale aangiftesoftware. Het elektronisch uitwisselen van informatie met de Belastingdienst is sinds enkele jaren mogelijk via BAPI en lijkt (op wat incidenten na) toch best goed van de grond te zijn gekomen. De KvK biedt sinds 2006 al de mogelijkheid om de jaarrekening elektronisch aan te leveren in PDF en daarover horen we eigenlijk alleen maar positieve geluiden. Laat nu het CBS haar informatie weghalen bij de Belastingdienst dan is deze partij ook weer tevreden (per slot van rekening moeten ondernemers ook voor de BTW omzetgegevens aanleveren). 

Er zijn partijen die rapportagesoftware als overbodig beschouwen en de cijfers voor de jaarrekening en winstaangifte direct willen ontlenen aan de boekhouding. Als het gaat om eenvoudige administraties (denk aan een eenmanszaak, VOF of kleine BV - dan hebben we toch het grootste aantal ondernemers in Nederland wel gehad) waarbij fiscale en deponeringsgrondslagen niet of nauwelijks afwijken moet dit volgens ons inderdaad mogelijk zijn. Vanuit de boekhouding kan dan een jaarrekening worden opgesteld voor de KvK en kunnen cijfers aangeleverd worden aan fiscale aangiftesoftware. Het verzenden van dit laatste kan dan weer elektronisch plaatsvinden. Ook daar is geen ingewikkeld XBRL traject voor nodig.

Dat het uitwisselen van financiële informatie in de keten "ondernemer - accountant - overheid" efficiënter kan, daar is iedereen het allang over eens. Kwestie van even afkijken bij onze zuiderburen die al jaar en dag een standaard rekeningschema hanteren. Maar voor dit laatste hoeft nogmaals geen heel XBRL circus opgetuigd te worden dat miljoenen, zoniet tientallen miljoenen kost (hoezo administratieve lastenvermindering?). Dat is een kwestie van afspraken maken en deze vastleggen in een formaat, zoals XML. Zonder ingewikkelde XBRL toeters en bellen daar omheen.   

Met dit tweede artikel proberen we een objectieve blauwdruk te geven van de wijze waarop MKB ondernemers aangiftes moeten doen aan de overheid en de rol die XBRL daarbij speelt. Wij proberen de ontwikkelingen met aandacht te volgen en zullen u daar zeker over informeren. Wij raden fiscaal intermediairs dan ook aan onze website www.ictaccountancy.nl scherp in de gaten te houden of om een gratis abonnement te nemen op onze elektronische nieuwsbrief. Ondernemers verwijzen wij graag naar onze website www.boekhoudplaza.nl waar eveneens de mogelijkheid wordt geboden van een gratis abonnement op een elektronische nieuwsbrief.

Uw mening
Reacties naar aanleiding van dit artikel zijn welkom. Onder de strikte voorwaarde dat reacties openbaar gemaakt mogen worden. Openheid en duidelijkheid hebben wij namelijk hoog in het vaandel staan.
U kunt uw reactie zenden aan ghb@gbned.nl.

Door:
Gerard Bottemanne, onderzoeksbureau GBNED
Tel 06 10069402
Email ghb@gbned.nl

Internet:
www.gbned.nl
www.softwarepakketten.nl
www.ictaccountancy.nl
www.boekhoudplaza.nl

Voorgaand artikel

Beloofde administratieve lastenvermindering: wanneer spat de XBRL luchtbel uiteen? (1-1-2007)
Hoewel wij op lange termijn best geloven in XBRL of een soortgelijke techniek om op uniforme wijze gestructureerd informatie uit te leveren van de overheid hebben wij op zijn minst onze bedenkingen over de huidige gang van zaken en de eenvoud die wordt voorgesteld door de politiek.
Lees verder.....