Artificial Intelligence (AI) staat momenteel volop in de belangstelling. Met name de twee tools OpenAI ChatGPT en Google Bard. Beide vallen volgens mij in de categorie Generatieve AI, waarbij tekst, afbeeldingen en andere inhoud gegenereerd wordt op basis van de gegevens waarop ze zijn getraind.

OpenAI ChatGPT is al wat langer te gebruiken en sinds kort is Google Bard ook in het Nederlands beschikbaar. Dat wil zeggen dat je vragen in het Nederlands kunt stellen en ook antwoord krijgt in het Nederlands. In beide gevallen wordt keurig gemeld dat nog sprake is van experimentele software en dat de resultaten onjuiste informatie kunnen bevatten.

Al met al toch een goed moment om beide AI-tools twee dezelfde vragen voor te leggen over ontwikkelingen waar ik zelf goed van op de hoogte ben.

Ik heb als eerste gekozen voor de vraag c.q. zoekterm: “Wat is een RGS brugstaat”. De RGS brugstaat bestaat inmiddels enkele jaren, maar is nog relatief onbekend. Met slechts tientallen resultaten via Google.

Dit levert de volgende resultaten op:

1.  Volgens de website van de bedenkers van de RGS brugstaat:
   “In nauw overleg met betrokken softwareleveranciers is door Onderzoeksbureau GBNED medio 2019 een ‘standaard koppelvlak’ gedefinieerd onder de noemer "RGS brugstaat" om gegevens vanuit boekhoudsoftware op basis van RGS, al dan niet via een API, over te zetten naar fiscale aangiftesoftware. Zodat alle leveranciers (van boekhoud- en fiscale aangiftesoftware) een uniforme oplossing hebben voor het automatisch aanleveren van cijfers uit het grootboek voor de winstaangifte. Inmiddels wordt deze standaard ook genoemd voor het aanleveren van cijfers voor de productiestatistiek van het CBS. Dit laatste vanaf medio 2021 in de praktijk te gebruiken…”.
   Zie https://www.stipac.nl/wiki_uitleg/3&bronw=1/RGS_brugstaat_inleiding.htm.  

2. Volgens Google Bard:
   “Een RGS-brugstaat is een bestandsformaat dat wordt gebruikt om informatie uit de boekhouding van een bedrijf over te brengen naar het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De brugstaat bevat informatie over de grootboekrekeningen van het bedrijf, de saldi van deze rekeningen en de RGS-codes die zijn gekoppeld aan deze rekeningen…”.

   Google Bard rept alleen over het CBS, waarbij volgens mij de suggestie wordt gewekt dat het CBS de RGS brugstaat heeft bedacht. Terwijl het CBS slechts één van de gebruikers van de RGS brugstaat is.

3. Volgens OpenAI ChatGPT:
   “Een RGS brugstaat verwijst naar de Rekeningschema Grootboekschema (RGS) en heeft betrekking op de financiële administratie en rapportage van een organisatie…..
   Een brugstaat is een rapportage-instrument dat wordt gebruikt om de relatie tussen verschillende grootboekrekeningen inzichtelijk te maken. Het toont de balansposten van twee opeenvolgende periodes en geeft aan welke grootboekrekeningen zijn gewijzigd, welke zijn toegevoegd of verwijderd, en hoe deze wijzigingen zich tot elkaar verhouden...”.

   De RGS brugstaat gaat verder dan alleen balansposten en toont ook saldi (lopend jaar en vorig jaar) van de W&V-rekeningen. En is beslist geen audittrail voor grootboekrekeningen, zoals afgeleid kan worden uit de informatie door ChatGPT.

4. Volgens Google (zoekmachine):
   Als ik gewoon via Google zoek op “Wat is een RGS brugstaat” krijg ik het volgende resultaat:
   “Een RGS Brugstaat is een door u gemaakte export van de aan RGS-gekoppelde grootboekrekeningen. De RGS Brugstaat toont de saldi van de grootboekrekeningen die gekoppeld zijn aan een RGS-code. Dit bestand kunt u vervolgens importeren in de vragenlijst van het CBS”.

   Met een directe verwijzing naar de website van het CBS en op die laatste website keurig de volgende informatie met verwijzing naar de bron:
   “De RGS Brugstaat is een exportformat dat een deel van de softwaremarkt heeft afgesproken om RGS-gegevens uit te wisselen (zie www.stipac.nl)”.

   En op Google zelf ook nog andere bronnen, met als derde zoekresultaat een verwijzing naar STIPAC waar het beheer van de RGS brugstaat is ondergebracht. 

Als tweede heb ik gekozen voor de vraag “Wat is het RGS journaal”. Bewust weer een relatief nieuw begrip dat via Google niet meer dan enkele hits oplevert.

Dit levert de volgende resultaten op:

1. Volgens de website van de bedenkers van het RGS journaal:
   “Het RGS journaal is bedoeld om journaalposten vanuit andere administraties aan te leveren aan de boekhouding op basis van RGS. Een van de bekendste voorbeelden hiervoor is de loonjournaalpost.”.
   Zie https://www.stipac.nl/wiki_thema/4/RGS_journaal.htm.
     
2. Volgens Google Bard:
   “Het RGS journaal is een standaard journaal voor het verwerken van grootboekjournaalposten. Het RGS journaal is gebaseerd op het Referentie Grootboek Schema (RGS) en is bedoeld om de uitwisseling van grootboekjournaalposten tussen verschillende softwaresystemen te vereenvoudigen”.
   
   En aanvullend onder andere:
   “Het RGS journaal bestaat uit een aantal velden, waaronder:
   - Journaaldatum: De datum waarop de grootboekjournaalpost is geboekt.
   - Journaalnummer: Het nummer van de grootboekjournaalpost.
   - …”.
   
   Het eerste deel lijkt me prima omschreven door Google Bard. Maar de aanvullende specificatie van velden is in die zin bijzonder dat de velden waaruit een RGS journaal bestaat nog nader ingevuld moeten worden. Als ik het positief bekijk dan helpt Google Bard met het invullen van betreffende velden. Maar of dat zo bedoeld is.
    
3. Volgens OpenAI ChatGPT:
   “Het RGS-journaal verwijst naar het Referentie GrootboekSchema (RGS) journaal. Het RGS is een gestandaardiseerd classificatiesysteem voor grootboekrekeningen dat wordt gebruikt in de Nederlandse financiële administratie. Het RGS-journaal is een elektronisch bestand dat de koppelingen tussen grootboekrekeningen en de bijbehorende RGS-codes bevat.
   …
   Het RGS-journaal maakt het mogelijk om transacties en grootboekmutaties te koppelen aan specifieke RGS-codes, wat het proces van rapportage en analyse van financiële gegevens vereenvoudigt”.
   
   Hier vind ik dat ChatGPT de plank wat misslaat. Maar oordeel zelf.
    
4. Volgens Google (zoekmachine):
   “Het RGS journaal is bedoeld om journaalposten vanuit andere administraties aan te leveren aan de boekhouding op basis van RGS. Een van de bekendste voorbeelden hiervoor is de loonjournaalpost”.
   
   Met keurig een verwijzing naar de bron: https://www.stipac.nl/wiki_thema/4/RGS_journaal.htm.
   
   Google heeft het dus 100% bij het rechte eind.
   En toont ook nog eens enkele andere links met relevante informatie.

Mijn persoonlijke conclusie
Zowel Google Bard als OpenAI ChatGPT geven een antwoord dat in elk geval het doel van de RGS brugstaat als rapportage-instrument aangeeft. Maar in beide gevallen ook een niet geheel compleet beeld. Wat betreft het RGS journaal slaat ChatGPT de plank wat mis volgens mij. Mogelijk heeft dat laatste te maken met het feit dat ChatGPT geen gebruik maakt van actuele gegevens in tegenstelling tot Google Bard. Maar dat is slechts gissen.

Bij beide AI-tools mis ik een duidelijke verwijzing naar de bronnen op internet. Met name vanwege dit laatste geef ik nu nog de voorkeur aan de zoekmachine van Google.

Dat laat onverlet dat AI natuurlijk een prachtige ontwikkeling is waarvan we in de toekomst nog veel kunnen verwachten. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Blockchain verwacht ik persoonlijk niet dat AI slechts een tijdelijke hype is. Wel wil ik waarschuwen voor teveel marketing geweld rondom AI en binnen no time vele leveranciers van administratieve software het predicaat AI-gereed op hun software plakken. Laat ik daarbij voorop stellen dat geprogrammeerde controles inbouwen nog geen AI is. Laat je daarom altijd voorlichting over AI-functies binnen dergelijke software via een live demo. Dan zul je ook ontdekken dat de eerste software pareltjes die AI-functies live hebben (al dan niet in pilot-fase) al bestaan. 

En tot slot natuurlijk complimenten voor zowel OpenAI als Google die met hun ontwikkelingen op het gebied van AI voorop lopen.